Rząd przedstawił raport o sposobach demontażu drugiego filara, omówienie jest tutaj.

Uwaga, to jest propozycja likwidacji drugiego filara, która stwarza pozory dobrowolności.

Moje uwagi na gorąco:

  • Zgodnie z oczekiwaniami priorytetem rządu jest zmniejszenie długu publicznego, stąd propozycja umorzenia obligacji.
  • Zgodnie z oczekiwaniami dobrowolność w wyborze systemu polega na tym, że osoba która pozostanie w drugim filarze musi do tego dopłacić dodatkowe 2 procent, co oczywiście będzie skutkowało tym, że prawie wszyscy przejdą do ZUS. Pisałem o tym, że tak właśnie będzie, czyli symbolicznie żeby zostać w drugim filarze trzeba będzie wypić dziennie dwa litry kwaśniego soku z cytryny i zrobić 200 pompek.
  • Domyślnym wyborem będzie przeniesienie do ZUS, co oczywiście spowoduje masowe przechodzenie do ZUS, bo ludzie nie będą wysyłać oświadczeń że chcą pozostać w drugim filarze
  • Zakaz inwestowania w obligacje oznacza, że inwestycje w drugim filarze będą skoncentrowane na polskich akcjach. To jest absurdalny pomysł, bo generuje nieakceptowalnie wysokie ryzyko rynkowe, bez możliwości jego dywersyfikacji międzynarodowej.

Podsumowując, niezależnie od finalnej decyzji widać, że mechanizmy zostały tak zaprojektowane, żeby Polacy masowo przenieśli się do ZUS. I prawdopodobnie tak się stanie. Zobaczymy jaki będzie harmonogram tego procederu, ale konsekwencje można już przewidzieć:

  • Jednorazowy sztuczny spadek długu publicznego, i wzrost długu ukrytego w ZUS o tę samą wielkość, ale wyżej oprocentowanego. To napędzi proces zadłużania ZUS-u i zwiększy ryzyko wewnętrznego bankructwa państwa w przyszłości
  • Jednorazowe obniżenie deficytu budżetowego, bo przeniesienie środków do ZUS zostanie prawdopodobnie zaksięgowane jako dochody

Skoro już wiadomo, że odbędzie się operacja na wielką skalę, i gro aktywów zostanie przeniesione do ZUS (albo wszystkie obligacje albo większość oszczędności w drugim filarze) , kluczową niewiadomą będzie sposób zarządzani aktywami, rodzą się pytania:

  • Czy do ZUS będą przeniesione aktywa (w tym akcje), czy środki pieniężne (czyli PTE będą musiały sprzedać akcje)
  • Jeżeli do ZUS trafią akcje, to w jakim trybie ZUS będzie je sprzedawał (bo w przeciwnym przypadku byłoby to równoznaczne z częściowa nacjonalizacją firm notowanych na giełdzie)

Zobaczymy, czy uzyskamy odpowiedzi na te pytania w najbliższych dniach.